Kadınların Çığlığı*

Özge Doğar Yaşar ile söyleşimiz…

Beril Erbil’in ilk kitabı ‘Aynadaki Porno Yıldızı’ndaki öykülerini okurken kadınların içseslerindeki bir değil bin çığlığı yüreğimde hissettim.

Beril Erbil’in ilk kitabı ‘Aynadaki Porno Yıldızı’ Edisyon Kitap etiketiyle raflardaki yerini aldı. Erbil’in öykülerinde yer alan kadınların içseslerinde bir değil bin çığlık var. Ama suskunluğun üzerindeki sis dalgası gün be gün dağılıyor.

Artık kadınlar, çığlıklarını hem kendilerine hem de bu çığlığı duymaktan korkan her bir bireye duyuruyorlar. Beril Erbil ile ‘Aynadaki Porno Yıldızı’nı konuştuk.

► Her kitabın bir macerası var. Aynadaki Porno Yıldızı’nın macerasını bizlerle paylaşır mısın?
Yazıyla ilişkim epey eskiye dayanıyor. Ancak yazdıklarımdan kitaba dönüşecek bir bütün oluşturmamıştım. 2015’te ‘Aynadaki Porno Yıldızı’ adlı öykümün ilk taslağını yazdım. Aynadan yola çıkarak bir öykü kurdum. Öykü kahramanının içindeki seslere izin verip uyanışını, kendi gerçeğinin yaşadığı gerçeklik olmadığının farkına varışını anlatmak istiyordum. O ilk taslak bugün okuduğunuz öykünün onda biri bile değildi. Ancak o gün, yazabilirsem, bunun bir kitaba dönüşeceğini ve bu öykünün kitaba adını vereceğini biliyordum. Öyküyü tamamlamam 2,5 yıl sürdü. Bu öyküyle birlikte önceki yazdıklarımdan kitaba uygun öyküler dosyaya eklenirken yeni öyküler de yazdım. Anlatmak istediklerimi anlatmak için doğru karakterlere, birtakım olaylara ihtiyacım vardı. Kadın, cinsellik, ölüm, anne-baba ve toplumla ilişkilenmemiz, yalnızlık, kurduğumuz ve kuramadığımız hayatlar temalarında dolaşıyordum. Beni de geliştirip dönüştüren bir süreçti.

► Aynada bizlere neyi göstermek istedin? Kentli kadınları seçmendeki amaç neydi?
Aynada kendi gözlerinin içine bakmak zordur. Gerçekten bakmaktan bahsediyorum, dakikalarca. Oysa hepimiz her gün aynaya bakarız. Saçımıza, makyajımıza, kıyafetimize. Ayna bizi dış dünyaya hazırlayan bir nesne. Ama onda kendi gözlerimize baktığımızda iç dünyamıza doğru bir yolculuğa çıkarız. İç dünyaya bakmak, orada göreceklerimizle yüzleşmek hiç kolay değil. Bu nedenle bizi mutlu edecek gerçek hayatlar yerine kabul görmüş, sorgulanmayan hayatlar yaşıyoruz. Kent de böyle. Dışarıdan imrenilen hayatların içinde bir sürü sorun var. Çoğu zaman bunların farkına bile varmıyoruz. Bu öykülerdeki kadınlar bizi kendi içimize bakmaya çağırsın istedim.

► Kitap, samimi diliyle tüm kadınları bir araya getirmiş. Kitapta sadece kentli kadın karakterlerini görsek bile genel anlamıyla kadınları bir araya getiren şey, var olan kadın sorunları mı yoksa bu sorunlara cevap arayışı mı?
Kadınlık veya insanlık halleri diyebiliriz belki. Bir aileden geldik, bir hayat kurduk ve bir toplumun içinde yaşıyoruz. Halimiz aile ve toplumun şekillenmelerinden bağımsız değil, sorunlarımız da. Ataerkil düzenin çok sevmediği duygularımız da bastırılmışlıktan, yok sayılmaktan, duygu alışverişindeki eksikliklerden ötürü farklı tepkilerle ortaya çıkıyor. Eril ve dişil özelliklerimizin ahengini yaşayamıyor, dengesini tutturamıyoruz. Dişil özümüzün ise yaratma, dönüştürme, karmaşadan anlam bulma gücü var. Aslında bu kadınları bir araya getiren bu dişil özdü bana kalırsa.

► ‘Aynadaki Porno Yıldızı’, kadının kendisine yabancılaşması ve kendini bu yabancılaşma içerisinde tekrar bulması, diyebilir miyiz?
Öykü bazında bakarsak oradaki kadın karakter yaptığı evliliğe kadar sezgilerindeki soruları hiç sormamış, kabul edilmiş, genel geçer bir hikâyenin peşinden gitmiş bir kadın. Ama bir şeyler yolunda gitmiyor. İlişkiden beklenen canlı ve gerçek bağ bir türlü kurulamıyor ve belki de hiç kurulmamış. Kadının kendi benliğine uzak oluşu bakımından yabancılaşma gibi de bakabiliriz elbette ama bendeki hissiyatı safdillik ve sezgilerine dokunmayı öğrenerek büyüyememe hali ve bu halden uyanışı.

► ‘Gözbağı’ adlı öykü bir kadının tabularının yıkılıp yeniden doğuşunu anlatırken yaşadığımız şehir hayatından da bahsediyor. Neleri kaybediyoruz ve neler bizlerin normali haline geliyor?
Biz sosyal varlıklarız. Şehir bizi daha da sosyal kılarken kendi içine kapalı küçük topluluklara da bölüyor. Modern hayatın hızlı döngüsü de hayatı yaşanandan ziyade yetişilen bir şey haline getirirken yaşanan ekran çağı yaşamı sergilenen bir şey haline de getirdi. Bu süreçte birbirimize ve kendimize ruhsal ve duygusal açıdan dokunmayı unuttuğumuzu düşünüyorum. İşte burada hem kendimize hem hayata karşı yabancılaşıyoruz. Yaşamla ve yaşamın döngüleriyle kurduğumuz bağı inceltiyoruz. İncelikleri, ayrıntıları, farklılıklarımızı unuttuğumuz bir yaşam ne kadar normalse o normali ve sonuçlarını yaşıyoruz.

► Kitapta asıl mevzu kadınlar da olsa başka kavramlar da gözümüze çarpıyor. Dostluk, çevre bilinci, tüketim çılgınlığı, yabancılaşma…
Kitabın kahramanları kadınlar ama yaşadığımız hayat hepimizin. Hepimizin ortak mevzuları, ortak dertleri var. Bir insanın yaşantısını dostlarından bağımsız düşünemeyeceğimiz gibi, içinde olduğumuz doğadan, üzerine bastığımız topraktan da ayrı düşünemeyiz gibi geliyor. Tabii, hep kentte yaşamış biri olarak kent yaşamının gerçeklerinden de ayrı düşünememiş olmalıyım ben de.

► Türkiye’de kadınların en önemli meselesi her alanda, şiddet. Bu sorun nasıl çözümlenir?
Bu sorunun keşke basit bir cevabı ve çözümünün tek bir yolu olsaydı. Çözüm her ne olursa olsun yasalarla desteklenmeli. Şiddet hayatımızın her yerinde. Üstelik sadece fiziksel değil, psikolojik ve gizil bir biçimde de hayatımıza sızmış durumda. Bu soruya daha bireysel olarak ne yapabiliriz açısından cevap vermek istiyorum bu sebeple. Ataerkil zihniyetin içinde yaşıyoruz ve farkına vardığımız / varmadığımız bir sürü ataerkil kodu taşıyoruz. Bu kodları çözmeliyiz gibi geliyor en başta. Bu zihniyeti besleyen ve bu zihniyetten beslendiğimiz yerleri bulup dürüstçe üzerine gidebilmeliyiz. Hepimizin bir etki alanı var. O alanları dönüştürmeye başlayabiliriz. O zaman daha insan insana, her birimizin içindeki eril ve dişil özelliklerimizle, daha dengeli hayatlar kurabiliriz belki.

* Bu söyleşi 17 Aralık 2020’de BirGün gazetesinde yayımlanmıştır.

https://www.birgun.net/haber/kadinlarin-cigligi-326934

Erkeklere de Anlatılsın Bu Öyküler

Buket Arbatlı’nın ilk öykü kitabı Erkeklere Her Şey Anlatılmaz 2020’nin Mart ayında Sel Yayıncılık etiketiyle raflarda yerini aldı, biz evlere kapanmadan, işler olağanüstü bir hal almadan kısa bir süre önce. Kitap benim listeme gerek adı gerekse ilk öykü kitabı olmasıyla girmişti ve inzivamın ilk günlerine eşlik etti.

Kitapta on altı öykü yer alıyor. Her öyküde yazar gözlem yeteneğinin oldukça güçlü olduğunu hissettiriyor bize. Yalın bir dili var ve bu yalın dil adım adım öykü mekânlarında dolaştırıyor bizi. Gelin, öyküler arasında dolaşalım biz de. 

Eskisi Gibi Olabilecek miyiz Madam? adlı ilk öyküde anne-çocuk ilişkisinden ziyade; kadın ve çocuk ilişkisine bakıyor Arbatlı… Bir çocuğun rahme düştükten sonra veya büyüdükten sonra kadın ve erkek ilişkisine nasıl etki edebileceğini, kadının annelik ve sevgililik durumları açısından farklı karakterler üzerinden inceleniyor bu öyküde.

Yalnızlık Öldürür öyküsünde kadın erkek ilişkisinde ilişkinin öznelerini sorgulatıyor bize. Toplumsal cinsiyet kalıplarının aksi karakterler çizerken kadın ve erkek arasındaki duygusal farkları; kadının duygularıyla bir bütün olduğunu, erkeğin bunları daha rahat hasıraltı edebildiğini görüyoruz. Kadın hep daha duygusal.

Yeryüzü İnsanları ağabey ve kız kardeş ilişkisini anlatırken anne-oğul ve anne-kız ilişkisine de bakmamızı sağlıyor. Arka planda bencil annelerin kız çocuklarına bıraktıkları mirası görürken ataerkilliğin içimize işleyen kodlarını ve kişileri ezen çarklarını görüyoruz.

Kumrular, sonu diğerlerinden farklı biten, etkileyici bir öykü. Kadınlık o kadar erkeklerin nazarında aranıyor ki bu öyküde kahramanımız kadınlığını ve cinselliğini yok gibi olan kocasının üzerinden kuşlarla sorguluyor. 

Şiir Neyi İyileştirir? adlı öyküde alt çizdiğim yerler var, ama bu öykünün teknik anlamda biraz daha çalışma gerektirdiğini düşünüyorum.

Samuray Atına Binip Gittiğinde adlı öyküde iki kadın arasındaki bağa şahit oluyoruz. Araya erkekler girip çıksa da sağlam bir dostluk bir hastane odasından, en zor hastalıklardan birinden yüzünü gösteriyor. Ancak hikâye ile ilgili biraz daha detay bilmeye ihtiyaç duyuyoruz bu öyküyde. Vurgulanan yerlerin vurgusu hikâye eksik kaldığı için tamamlanmamışlık hissi yaratıyor içimizde.

Erkeklere Her Şey Anlatılmaz kitaba adını veren öykü… Erken evlenmiş, çocuğuyla birlikte büyümüş bir kadın var öyküde. Kendine kadın bile diyemeyen bu karakter, çocuklukta kalmış, erkeklere karşı tecrübesiz. Öykü boyunca kadının kafa sesinde rahatlıkla dolaşıyoruz, düşünceler akıyor; onun gözünden erkeklere bakıyoruz; ancak tanrı anlatıcı ile anlatılan bu öyküde adamın kafa seslerini duyamıyoruz. O zaman neden birinci tekil şahıs ile anlatılmadığı düştü benim aklıma okuduktan sonra. Bir de hikâye zamanlarına biraz daha dikkat ederdim ben olsaydım.

Buket Arbatlı’nın öykü mekânları evler, oteller, hastaneler ve restoranlar… Mekânlar güzelce canlanıyor gözünüzde; kitabın atmosferinin rengi tam kapağı gibi gül kurusuyla bezenmiş gri…

Remzi Bey’i Evlendirmek öyküsünü bir gözlemci anlatıcıdan dinliyoruz. İçinde bolca hayal kırıklığı barındırıyor bu öykü de. Kadın ve erkek arasındaki aşk da oluyorsa oluyor diye anlıyorum ben, burnu fazla sokmamak lazım.

Aile Sofrası öyküsünde kafa sesleri ve tanrı anlatıcının sesi birbirine karışıyor. Bu açıdan birkaç paragraf dokunuşu iyi olabilirdi. Çünkü özellikle yapılmış bir biçim görünmüyor ortada. Burada da bencil anne figürü çok baskın; hatta anne burada bir hükümdara dönüşüyor. Kız çocuklarını büyütmeyen, büyüdüklerinde onlara isteklerini söyletmeyen bir hükümdar. 

Ağaçların Dili; kendimize kurduğumuz dünyalar ve kaçış rotalarımızı sorgulatıyor bize. Yine oldukça hüzün ve hayal kırıklığı barındırıyor bu öykü de içinde. 

Bakire Meryem’in Bahçesi aldatan ve aldatılanın birbirine karıştığı bir aldatma öyküsü. Aşkının peşinden koşan bir kadın anlatıcısı var öykünün. Kitabın birinci tekilden yazılan ilk öyküsü ve bence buraya kadar olan öyküler içinde en iyisi. Duyguyu gayet güzel yakalıyor, okura geçiriyor.

Buraya kadar kitapta yakalanan konularla birlikte kitabın içine çekilirken bir taraftan da bir şeyin beni ittiğini hissediyordum. Bu öyküyle birlikte tanrı anlatıcıların birçok öyküde gerekli olmadığı sonucuna kesinlikle varmış oldum. Birinci tekilde daha iyi olabilirdi o öyküler…

Tabii bu arada tanrı anlatıcının bence  en iyi kullanıldığı Elimi Tut öyküsüne değinmeden geçmeyelim. Yalnızlık, iki kişi arasında kurulan bağ ve ölüme tanıklık etme temaları öne çıkıyor bu öyküde.

Hayat Burada Bir Kalp Gibi Atar öyküsü kitabın iyi öykülerinden biri. İçinde yine aileler, erkek ve kız çocukların anne ile olan ilişkileri ve belirgin bir baba figürü var.

Ölüm teması Beautiful Tango öyküsünde iyice kendini belli ediyor. Kadının yaşlanma sürecinde bedeniyle ve erkeklerle kurduğu ilişkiye erkeklerle karşılaştırmalı olarak bakıyor yazar burada. Bu öyküyü oldukça mekanik bulduğumu belirtmeliyim. Bedenin bir duygulanım yeri olduğunu düşünürsek duygularda daha derinleşen bir öyküyü okumaktan daha çok zevk alırdım. 

Kitap, Satılık Ev ve Abdullah Aşçı’yı Aramak öyküleriyle tamamlanıyor. 

Buket Arbatlı anlatısının içinde doktorluk kariyerinden beslendiğini hissettiriyor bize. Hastalar, hastaneler, ölmekte olanlar, refakat edilenler ve edenler var bu öykülerde. Bazı anlatılarını edebiyata ve mitolojiye göndermeler ile besliyor Arbatlı. Birçoğu kadın hikâyeleri, erkeklerin de gizli kadın kahramanları var. Değinilen konuların oldukça çekici olduğunu düşünüyorum. Kadın-erkek, kadın-aile, erkek-aile, ilişkiler, ölüm, yakınlık, cinsellik… Ayrıca aile ilişkileri ve çocukluk bağlarının yetişkin hayatlarındaki etkisi bambaşka noktalardan ortaya çıktığı aşikâr, Arbatlı bu noktaları iyi yakalamış; erkeklere de anlatılsın. Bazı noktalarda, yukarıda da belirttiğim hususlarda ufak dokunuşlar, çok daha iyi bir ilk kitapla tanıştırabilirdi bizi. 

Erkeklere Her Şey Anlatılmaz, Buket Arbatlı, Sel Yayıncılık, Mart 2020

Bulut Omak Vardı Dünyada, Güneşi Gezmek*

“yalnız çocuk kitapları okumak, / çocuklar gibi düşünmek, / büyümüş olan her şeyi kovmak, / derin acıdan silkinip kurtulmak. / ölesiye bıktım yaşamaktan, / bir şey beklemiyorum ondan, / ama seviyorum çıplak toprağı, / ondan başkasını tanımadığımdan.” – Osip Mandelstam

Gökyüzüne ayaklarından asılı, oturma yeri bembeyaz bir bulut olan kırmızı sandalyeye misafir olmuş; durduğu yerden kafasını kaldırıp gözlerini buluta dikmiş bir salyangoz kitabın kapağında beni bekliyor. Bir tuhaflık var gökyüzünde. İki ton mavi birbirinden net bir çizgiyle ayrılmış; ufuk çizgisi desen değil, renk geçişi desen değil…  Arkasını çeviriyorum kitabın: “Ve birden bulut, bir kurşun külçesi rengini ve ağırlığını aldı düşüp kaldı ahırın ortasına boğuk bir sesle. Adamcağız ahırın ortasında bulutun ve oğlunun arasında kalakaldı. Açtı ahırın kapısını boğulmamak için, ayın ışığı aralık kapıdan sokuldu içeri. Çocuk ancak görmüş geçirmiş bir adamda görülebilecek bir vakarla çıktı ahırdan. İçeriden bir urgan aldı, yerde yatan bulutun ölüsünü hayvan pisliklerini temizlemek için yapılan kanaldan sürüyüp çıkardı evin önüne.”

Belli ki bulutlar, sandalyeler ve salyangozlar kahramanlaşacak kitapta. Kapağa tersten baktığımda sandalye mavi zeminli mavi duvarlı bir odada duruyor sanki. Gökyüzünü ayıran çizginin tabanla duvarı ayıran çizgi olduğu anlaşılıyor şimdi. Bulut sandalyenin oturma yerinde hâlâ; belli ki gerçekle düş karışacak bu kitapta…

Salyangozlar, Sandalyeler, Bulutlar; 2012 yılında Cemal Süreya Şiir Ödülü’nü alan Deniz Karanfil’in şiirsel bir dille kaleme aldığı bir ilk öykü kitabı… Kitap geçtiğimiz ay Can Yayınları tarafından yayımlandı. Kitabın içindeki on dört öykü kısa olduğu kadar yoğun.

Başlangıcını yazımın başına aldığım, Osip Mandelstam’ın şiirinden bir alıntıyla başlıyor kitap.

“… çok uzak bir bahçede sallandım

tahtadan bir salıncakla,

hâlâ hatırlıyorum ılık bir sis içinden

o yüksek, kara ağaçları.”

Çocukluğun salıncağından…

Böylece daha ilk sayfadan çocukluğun salıncağından bakmaya başlıyoruz dünyaya. Bu başlangıç çocuklarla, çocuklukta bir yolculuğa hazırlıyor okuru. Çocuk gibi düşünmek, hayal kurmak, düşleyebilmek öykülerdeki kahramanların en çok yapmak istediği şey belki de. Ancak her şey o kadar kolay değil, hayaller çocukluğa sıkışmış, yetişkinlerin dünyasına taşınamamış.

Büyümüşlerin evreninde hayallere yer olmadığı için onlar ya saf çocuk geçmişlerine özlem duyuyorlar ya da özlem hissetmeyecek kadar onu unutmuşlar. Öyle ki hayata anlam yükleme çabasında sınıfta kalanlar var. “Öğrendim, hiç kaybetmezmiş anlamsızlık.”

Yalnızlık derin…

Öykülere derin bir yalnızlık duygusu hâkim. Kimi zaman bir köyün kimi zaman bir kasabanın kimi zaman da bir şehrin yalnız, köşede kalmış, kenara itilmiş insanları bu öykülerin kahramanları… Hayal güçlerini bastırdıkça sıradan, mutsuz, ailesine ve çevresine yabancı, öç alan, mutlu olmayı beceremeyen insanlara dönüşmüşler. Kimi zaman kaçmayı kimi zaman unutmayı kimi zaman yalnızlıklarını başka yüreklerle başka bedenlerde yatıştırmayı seçiyorlar. Şaşırmıyorlar, aldırmıyorlar, yaşamıyorlar, yaşayamıyorlar.

Kalabalık yalnızlıklar, kalabalığın içindeki yalnızlık…

Salyangozlar, sandalyeler ve bulutlar da yalnız bu kitapta. Yazarın yalnızlık tariflerinden biri “Gece Gece”öyküsünde:

“Dört direkle yükseltilmiş üzeri taze ağaç dalları, etrafı çullarla sarılmış bir barakanın ortasında çırılçıplak insanlar buldu. Neşeli, sarhoş ve şehvetliydiler. Birbirlerinin gövdesinde kıvrılışlarını, kaybolup dönüşlerini izledi. İçeri girdi bir köşeye geçip oturdu. Ne bir davet ne bir selam vardı, kalkıp çıkarmaya başladı üzerindekileri. Çırılçıplak olduğunda herkesi giyinmiş toparlanır buldu. Sonra teker teker çekip gittiler.”

Ölümün gerçekliği…

Ölüm öykülerde sık sık karşımıza çıkıyor. Cenazede, mezarda, ölmeden önce bırakılan bir mektupta ölüm ve yaşam ortaya konuluyor. Bu, insanın kendisiyle yüzleşme şansıyken görmezlikten gelinip bir kaçış da olabiliyor.

Çocuklara bahşedilen düşler…

Düşler çocuklara bahşedilir.

“Bulut olmak vardı dünyada; güneşi gezmek.”

Yetişkin olup düşlerde olmak pek de iyi karşılanmaz. Ancak çocuk için de yetişkin için de hayal gücü önemlidir; insanda nüvesini hissettirir. Bu nedenle “zamanın uçtuğu zamanlar”ı var kahramanların…

Salyangozlar, Sandalyeler, Bulutlar çocuk düşlerin umudunu taşımaktan ziyade, özgürlüğümüze, hayallerimize, kendimiz olmaya, içimize dönüp çoğalmaya dair büyük bir özlem barındırıyor içinde. Hayalleri yok sayanların, arzularını bastıranların, kendi kapanlarını yaratmışların dünyasında, özümüzü kaybetmemek için gereken gücü bulmamızı fısıldıyor bir yandan da…

SALYANGOZLAR, SANDALYELER, BULUTLAR

Deniz Karanfil

Can Yayınları, 2018

* 8 Şubat 2018’de BirGün Gazetesi’nde yayımlanmıştır.

Gitmek, Dönmek, Kalmak Arasında*

İlk kitaplar yazarı için de okuru için de bir heyecan barındırır kendinde. Yazar yazın serüveninde yeni bir yola girmiştir artık. Bu bir öykü dosyasıysa, o güne kadar parça parça yazılmış öyküler toplanmış, onlardan bir bütün elde edilmiştir. Dilin yolculuğu okurun gözlerinin önüne serilmiştir. Okur yeni bir yazarla tanışmak üzeredir. O güne kadar belki azar azar okumuştur edebiyat dergilerinde yazarın kaleminden öyküleri. Ancak eline aldığı kitap yazarın dünyasının anahtarı gibidir. Bugüne kadar etrafında dolaştığı dünya şimdi sayfaların arasından süzülerek anlaşılmak için karşısındadır.

Onur Akbudak, öykülerini toplu kitap çalışmalarında ve çeşitli edebiyat dergilerinde okuduğumuz bir yazar. Yitik Ülke Yayınları’ndan çıkan Kasabada Yeni Bir Şey Yok ise onun ilk öykü kitabı. Kasabanın ve kasaba insanının durağan hayatını, yalnızlığını, sıkışmışlığını ve mutsuzluğunu anlattığı öykülerinde kasabanın sıkıntılı penceresinden doğaya, çocukluğa, arkadaşlıklara, çalışma hayatına ve çocukluğunun geçtiği 80’lerden günümüze bir perde aralıyor.

Yirmi öyküden oluşan kitapta önce kasabayı izliyoruz, yalnızlık bir göz gibi dolaşıyor kasabanın sokaklarında ve evlerinde. Onur Akbudak kitabın ilk öykülerinde insanın insanla kurduğu ilişkiden çok insanın doğayla, hayvanlarla, bitkilerle kurduğu ilişkileri ortaya çıkarıyor. Diğer yandan Tostçu Alparslan, Çiçekçi Hasan, Remzi Bey üzerinden kimliklerimizle şekillendirdiğimiz ilişkilerimizin insanda ve doğada eşitlenen haline bakıyoruz.

80’lerin başlarında doğan ve dönemin baskıcı ortamını gözlemleyen yazar, politik duruşunu, topluma karşı sorumluluğunu o günlerden bugünlere taşıyor, esnaftan öğretmenlere toplumun karşılaştığı sorunlara bir ayna tutuyor, “sahip olduğu toprağın değerini hepimizden çok bilen çiçekler”e güzellemeler yaparken onlarla insan insana bir arada yaşadığımız parkları da unutmuyor.

Öykülerde ilerledikçe yalnızlık yavaş yavaş insan içine karışıyor. Ne var ki ikili yalnızlıklar da sıkıntıyı hafifletmiyor. “Kasabanın yalnızlığına hala büyümeyerek karşı koymaya çalışan arkadaşlardan” söz ederken çocukluğun teklifsiz kalabalığına duyulan özlem büyüdükçe doğaya sığınıyor belki de.

Öyle ki Akbudak, süper kahramanların dünyasında Çim Adam’dan bir anti-kahraman yaratıyor ve aşkın peşine düşüyor. “…insan bulduğunu sandığı anda düşer asıl yanılgıya… Anladığını sandığında kapatırsın bilincini.”

Onur Akbudak’ın Oğuz Atay’a olan düşkünlüğünü biliyorum. Bir öyküsünde ustaya selam vermeden geçmemiş, Sadık Hidayet, Henry Miller, Dostoyevski, Çehov, Sait Faik, Nabokov, Borges, Gonçarov’u da satırlarına eklemiş.

Kasabada Yeni Bir Şey Yok, yalın diliyle kasabanın “zor ve içi boş” hayatında gitmek, dönmek ve kalmak arasında dolaşan öykülerden oluşuyor.

“Bu dünyada yaşamak istemiyordum. Yaşanacak başka bir gezegen bulsam, hiç düşünmeden, “Evet, ben de geliyorum!” derdim. Yoktu. Üstelik yetmezmiş gibi bir de bu kasabanın sokaklarında sıkışıp kalmıştım. Oturduğum dere kıyısından hareket edemeyecek kadar bitkindim, ait hissetmiyordum kendimi buraya. Cesaretsizdim ve korkağın tekiydim. Dünyanın ne ışıklar içindeki şehirleri ne de doğayla iç içe köyleri umurumdaydı. Sahi, ben neden bu kasabadaydım?”

Evet, kasabada pek bir şey değişmiyor; gitmek, kalmak ya da varmak, insan değişmediği sürece hiçbir şeyi dönüştürmüyor. Kim bilir belki de kitaba ismini veren öyküde dendiği gibi yolda olmaktır en iyisi…

Kasabada Yeni Bir Şey Yok / Onur Akbudak / Yitik Ülke Yayınları / 120 s.

*Bu yazı BirGün Kitap Eki‘nin Mayıs 2017 sayısında yayımlanmıştır.